Rozwój zmian
Dla rozwoju zmian w miąższu płucnym istotną rolę ma blokada spływu chłonki, wywołana nagromadzeniem się w świetle naczyń chłonnych i węzłach rozpadłych makrofagów i pyłu. Początkowo znaczne ilości pyłu są odprowadzane do węzłów chłonnych wnęk i rozwidlenia tchawicy. Rozwijają się w nich stosunkowo szybko bardzo znaczne zmiany pylicze. W miarę postępu blokady wzrasta ilość pyłu zatrzymywanego w samym miąższu płucnym. Rozwija się wówczas rozległe włóknienie przegród międzypęcherzykowych. Ta faza włóknienia determinuje ostatecznie niewydolność oddechową płuc. W związku z utrudnionym przepływem krwi przez płuca przerasta prawa komora serca. Zwykle w ciągu 10—15 lat krzemica prowadzi do śmierci. Na sekcji w tych przypadkach płuca są jakby wmurowane w klatkę piersiową. Są one w całości zmienione; zwłókniałe, czarniawe, bądź szarobiałe. W tak zmienionym miąższu znajdują się liczne pościągane przez włóknistą tkankę łączną konglomeraty guzków krzemiczych, O innych zmianach wspomniano już wyżej. Krzemica może również przebiegać ostro i prowadzić do śmierci w ciągu 2—3 lat. Jest to związane między innymi z bardzo dużym zagęszczeniem pyłu krzemionki w powietrzu pęcherzykowym. Krzemicę wikła wcale nierzadko gruźlica płuc. Wykazano, że krzemica sprzyja wyraźnie rozwojowi zakażenia gruźliczego.