Zapalenia opłucnej najczęściej mają charakter wysiękowy. Zapalenie surowicze towarzyszy zwykle zmianom chorobowym zlokalizowanym w częściach brzeżnych miąższu płucnego. W wysięku surowiczym zawsze znajduje się znikoma ilość włóknika. Większa jego ilość pociąga za sobą zmatowienie listka trzewnego, który jest pozbawiony pokładu międzybłonka. Krwiste zabarwienie płynu wysiękowego nasuwa podejrzenie tła gruźliczego, nowotworowego bądź zawału krwotocznego płuca. Złogi włóknika na powierzchni płuca wywołują odczyn ze strony podścieliska łącznotkankowego. Następuje organizacja złogów. Zgrubiała opłucna jest trwałym śladem po przebytym zapaleniu włóknikowym. W następstwie zapalenia jamy opłucnej powstają zrosty opłucnej, bądź też jama częściowo lub całkowicie zarasta. Ropniak opłucnej jest następstwem zakażenia bakteriami ropotwórczymi. Wysięk ropny, gromadzący się wśród uprzednio powstałych zrostów, chociażby w międzypłaciu, może przypominać swym wyglądem, otorbiony ropień płuca. Ropniak opłucnej bywa powikłaniem zapaleń płuc.